کاشی کاری گنبد و گلدسته یکی از نمادهای معماری ایرانی و هنر دوره اسلامی به شمار می رود. در دوره هنر اسلامی تزئین مساجد و زیارتگاه ها اهمیت بالایی پیدا کردند و این درجه از اهمیت تا به امروز هم حفظ گردیده است. در این شیوه از کاشی کاری هم مانند هر پروژه دیگری لازم است تا برخی موارد و نکات را به خاطر بسپارید تا بتوانید بهترین نتیجه را داشته باشید اما موردی که در تمام کاشی کاری ها مشترک است و می بایست مورد توجه قرار بگیرد استفاده از مواد اولیه و کاشی مرغوب است. برای رسیدن به این منظور بسیار مهم است که خرید خود را از فروشگاه های معتبر انجام بدهید. در ادامه با هیربد نگاره همراه باشید تا با با هم مروری داشته باشیم بر این مرحله مهم از ساخت و اجرای گنبد و گلدسته و همچنین نکات مهمی را که در این زمینه باید بدانید با هم بررسی کنیم.
کاشی کاری گنبد با کاشی نره
در کاشی‌کاری گنبد، کاشی نره نقش مهمی در طراحی و تزئین دارد. گنبدها به دلیل شکل کروی و منحنی خود نیاز به کاشی‌های خاصی دارند که بتوانند به راحتی با انحنای سطح سازگار شوند. کاشی نره که باریک و بلند است، به دلیل این ویژگی‌ها برای استفاده در سطوح منحنی مانند گنبد بسیار مناسب است. این کاشی‌ها در کنار هم به شکلی چیده می‌شوند که به خوبی روی سطح انحنادار گنبد قرار گیرند و یک الگوی زیبا و منظم ایجاد کنند.
کاشی نره معمولاً در رنگ‌های ساده و یکنواخت تولید می‌شود. این رنگ ها عبارتند از:
- سفید
- مشکی
- لاجوردی
- آبی فیروزه ای
- سبز
- زرد
- کرمی
انواع طرح ها برای اجرای کاشی کاری برای گنبد و گلدسته به دو سبک عمده‌ی خط‌دار و بدون خط تقسیم می‌شود. این دو سبک از نظر نوع استفاده از خطوط و تزئینات در کاشی‌کاری با هم تفاوت دارند:
- خط دار
شامل استفاده از خطوط و کتیبه‌ها در طراحی است. خطوط غالباً شامل خوشنویسی آیات قرآن، اشعار فارسی، یا عبارت‌های مذهبی و تزئینی هستند.
- بدون خط
در این نوع طرح‌ها از الگوهای هندسی یا گیاهی بدون نوشته و کتیبه استفاده می‌شود. این نوع کاشی‌کاری به منظور تمرکز بیشتر بر روی زیبایی بصری و اشکال تزئینی انجام می‌شود.هر دو نوع کاشی‌کاری به زیبایی بناهای معماری اسلامی و ایرانی کمک می‌کنند، اما اهداف و روش‌های متفاوتی را دنبال می‌کنند.
اجرای کاشی کاری گنبد و گلدسته
اجرای کاشی کاری برای گنبد کمی دشوار است و دلیل آن هم دقت بسیار زیادی است که در اجر ا می بایست رعایت گردد. اگر فقط کمی کاشی ها با کجی نصب شوند، دو طرف گنبد به هم نخواهد رسید. از این رو داشتن مهارت کافی در اجرای این چروژه از اهمیت بالایی برخوردار است.
مراحل اجرای این شیوه از تزئین گنبد و گلدسته به این شرح می باشد:
- ابتدا سازه گنبد اجرا می شود و بر روی این سازه یک آستر اولیه اجرا می شود. این آستر اولین مرحله از اجرای کاشی کاری به شمار می رود.
- از آنجا که گنبدها و گلدسته ها در معرض باد، باران و برف هستند از این رو لازم است تا نسبت به نفوذ رطوبت، عایق شوند. به این منظور لازم است تا بر روی آستر اولیه، ایزوگام اجرا شود.
- در اطراف گنبد مش بندی اجرا می شود تا برای نصب کاشی های نره آماده شود.
- و در نهایت در این مرحله گنبد چینی با استفاده از کاشی نره و بر اساس الگوی تهیه شده، مرحله به مرحله اجرا می گردد. اگر شیوه اجرا هفت رنگ باشد، طراحی ها با این شیوه بر روی آجر گنبد اجرا خواهد شد.
- بعد از تکمیل مراحل بالا، تزئین ساقه و هشتی گنبد تکمیل خواهد شد.
لازم به ذکر است که اجرای هر کدام از این شیوه ها نیازمند داشتن مهارت و تجربه و دانش است و اگر هنوز به آن درجه از پختگی نرسیده اید می توانید از کارشناسان کمک بخواهید.
نکات مهم درباره کاشی کاری گنبد و گلدسته
اگر می خواهید نتیجه کار آنچنان که باید و شاید مطلوب باشد این نکات را به خاطر بسپارید:
- طراحی اولیه باید به‌دقت انجام شود و تمامی جزئیات در نظر گرفته شود.
- از نقوش هندسی و اسلامی متناسب با معماری محل استفاده نمایید.
- کاشی‌های باکیفیت و مقاوم در برابر آب و هوا را انتخاب کنید.
- همواره از استحکام زیرساخت گنبد و گلدسته برای تحمل وزن کاشی‌ها اطمینان حاصل کنید.
- استفاده از ملات مناسب که از نظر چسبندگی و مقاومتی قابل اعتماد را هم به خاطر داشته باشید.
- توجه به تناسب اندازه و شکل کاشی‌ها با ابعاد گنبد و گلدسته
- ایجاد توازن در طراحی و تزئینات
این نکات می‌توانند به شما در انجام پروژه‌های کاشی‌کاری برای گنبد و گلدسته کمک کنند و کیفیت نهایی کار را افزایش دهند.
عوامل مهم در خرید کاشی مخصوص گنبد
قبل از خرید این موارد را مورد توجه قرار بدهید:
- کاشی ها بر روی گنبد و گلدسته وزن و بار بیشتری را به سازه اضافه می کنند. این وزن باید هم در هنگام طراحی سازه و هم در زمان خرید کاشی باید مورد توجه قرار بگیرد.
- زمان اجرای پروژه را هم در نظر داشته باشید. بارندگی و کاشی کاری در یک اقلیم نمی گنجند! مدت زمان برای اجرای کاشی کاری ها هم با یکدیگر متفاوت است اگر در نهایی کردن پروژه با مشکل کمبود زمان دست و پنجه نرم می کنید در مورد انتخاب شیوه کاشی کاری حتما دقت کافی را به خرج بدهید.
کلام آخر
کاشی کاری گنبد و گلدسته یکی از زیباترین و در عین حال تخصصی ترین انواع کاشی کاری است که در دوره هنر اسلامی به اوج زیبایی و شکوه خود دست یافت. این شیوه اجرای کاشی کاری نیازمند داشتن مهارت بالا و دقت بسیار در انجام است. در کنار این موارد، کیفیت کاشی مورد استفاده هم از اهمیت بالایی برخوردار است که به این منظور بهتر آن است که خرید کاشی گنبد و گلدسته را از مراکز و فروشگاه های معتبر انجام بدهید.
انجام این شیوه تزئینات گنبد و گلدسته را می توانید با خاطری آسوده به هیربد نگاره بسپارید. سال ها تجربه در کنار ارائه انواع کاشی با کیفیت برای گنبد و گلدسته تنها بخشی از خدماتی است که هیربد نگاره با افتخار برای مشتریان خود فراهم آورده است.