کارگاه کاشی سازی محل تولد لوح درخشانی با طرح های هندسی و اسلیمی و نقش های بسیار زیبا از دل خاک و گل است. کاشی قدمتی چند هزار ساله دارد و هر کاشی مبدأ خاص خود را دارد. کارگاه های کاشی سازی، مبدأ تمامی کاشی های امروزی و قدیمی تاریخ هستند. ترکیب خلاقیت و زیبایی در رنگ هایی که همراه با لعاب به کاشی داده می شوند، رقم می خورد.
در گذشته های دور، خاک ساده با دست های هنرمندان به گل تبدیل می شد و با حرارت کوره های آن زمان، به کاشی هایی ساده و شکننده تبدیل می شد. با گذشت زمان، کاشی های ماندگار و زیبایی خلق شد که دیگر با کارگاه های قدیمی قابل ساخت نبود. امروزه این کارگاه ها، دخالت دست را کمتر کرده اند و کاشی هایی دقیق و با ظرافت اما مقاوم تولید می شود.
کارگاه های مدرن و سنتی کاشی سازی
امروزه نیز کارگاه های سنتی مانند زمان گذشته فعالیت دارند. زمانی که بحث به طراحی کاشی سنتی منحصر به فرد و دست ساز برسد، کارگاه های سنتی آوازه بیشتری دارند. کاشی های سنتی دست ساز در مرمت های تاریخی و نماهای لوکس و گران قیمت بکار می روند.
البته کارگاه های سنتی در پخت کاشی با تعداد بالا مشکل دارند. کوره های سنتی تعداد کاشی کمتری را در زمان بیشتری آماده می کنند. این موضوع در زمان گذشته با توجه به حجم سفارش ها، مشکل بزرگی نبوده است. اما امروزه با توجه به استفاده گسترده تر کاشی ها در دکوراسیون منزل و ساختمان و دیگر نماها، نیاز به کاشی بیشتر شده است.
امروزه کارگاه ها و کارخانه های ساخت کاشی بصورت مکانیزه و با دستگاه های پیشرفته خود، از مراحل ترکیب اولیه تا پخت نهایی در کوره های تونلی را انجام می دهند.چاپ دیجیتال روی کاشی جای نقاشی دستی را گرفته و به تولید کاشی عمده جان بخشیده است. در یک نگاه می توان کاشی سازی سنتی را هزینه بر، دست ساز و لوکس دانست؛ کاشی مدرن نیز متنوع و سریع اقتصادی است.
مواد مصرفی کارگاه های کاشی سازی
مهمترین و اصلی ترین مواد مورد نیاز برای تولید کاشی در هردو روش سنتی و مدرن شامل : خاک رس، سیلیس، فلدسپات و اکسید های مختلف و لعاب است. کارگاه هایی که کاشی درجه یک و با کیفیت تری دارند، از مواد اولیه بهتری استفاده می کنند.
خاک رسی که خلوص بالا و کیفیت بهتری داشته باشد، کاشی مقاوم تری می سازد. اکسید های مختلف که برای تغییر رنگ استفاده می شدند، امروزه جای خود را به رنگ های دیجیتالی داده اند که طیف گسترده تری از رنگ ها را شامل می شوند. همچنین امروزه مواد معدنی خاصی به کاشی های متفاوت افزوده می شود که همین موارد سبب تنوع و دنیای بزرگ این محصول می شود.
نقش کارگاه های ساخت کاشی در حفظ هنر و تمدن ایرانی
کاشی سازی یکی از درخشان ترین جلوه های هنر ایرانی بوده و نمودی بی نظیر در معماری بناهای تاریخی کشورمان دارد. کاشی هایی که قرن هاست در معماری مساجد، مدارس، بازارها و بناهای تاریخی دیگر جلوه گر هستند؛ از دل کارگاه های کوچک و بزرگ بیرون آمده اند.
سالها پیش، همت و اراده استاد حاج علی اکبر عباس نژاد در ساخت کارگاهی متناسب با تکنولوژی آن دوران، نقش حیاتی در زنده نگه داشتن این میراث ارزشمند داشته است. اصالت و فرهنگ معماری ایرانی و اسلامی در تک تک کاشی ها به چشم می خورد. کارگاه های کاشی سازی، ابتدا برای تامین کاشی مساجد قدیمی فعالیت خود را آغاز کردند. امروزه تنوع کاشی ها و تعدد کارگاه ها را می بینیم.اما آیا تمام کارخانه های کاشی سازی و کارگاه ها از مواد درجه یک استفاده می کنند؟ آیا همگی کاشی درجه و استانداردی تحویل مشتریان می دهند؟ قطعا چنین نیست و شما نیاز دارید یک کارگاه متناسب و با کیفیت را بشناسید.
بهترین کارگاه ساخت کاشی
کارگاه ساخت کاشی هیربدنگاره در مشهد با سابقه درخشان که مملو از پروژه های بی نظیر و مشتریان همیشگی است، از برترین تولیدکنندگان انواع کاشی ایرانی است. اصالت کاشی ایرانی در آثار این کارگاه دیده می شود. کاشی های زیر در کارگاه هیربدنگاره در مشهد تولید می شود:
- کاشی تک رنگ
- کاشی مراکشی
- کاشی مسجد
- کاشی معرق
- کاشی مینیاتوری
- کاشی هفت رنگ
- کاشی استخری
- کاشی بین کابینتی
این موارد تنها بخشی از کاشی های تولید شده در کارگاه تولیدی کاشی درجه یک ما است. امروزه برای سرعت و حجم بیشتر تولید و نیز صرف زمان کمتر ما از کوره های رولری جهت پخت کاشی استفاده می کنیم که در کارخانه های صنعتی نیز استفاده می شود و محدودیتی در زمان و حجم تولید ندارند. گاهی پخت کاشی در کوره های سنتی نزدیک ۲۴ ساعت برای کمتر از ۸ متر کاشی، زمان لازم داشته اما با استفاده از کوره های رولری این محدودیت ها رو برداشتیم
همچنین با توجه به مخاطرات و مشکلات و محدودیت های ساخت بیسکوئیت کاشی به صورت دستی برای رعایت استانداردهای لازم و نیز اطمینان کافی از کیفیت محصول و نیز سرعت بیشتر تولید همراه زمان کمتر، اکنون ما از کاشی ها و سرامیک های استاندارد و پرسلان صنعتی استفاده کرده و نقش و طرح و رنگ را بر روی آنها ایجاد می کنیم
بخش های مختلف کارگاه ساخت کاشی درجه یک
بخش آماده سازی مواد اولیه را در نظر بگیرید. مواد اولیه باید با ترکیب خاص خود زیر نظر کارشناسان مخلوط شوند. درصد مواد مختلف برای کاشی های گوناگون تفاوت دارد. امروزه این مخلوط کردن مواد اولیه با دست انجام نمی شود و حالت سنتی ندارد؛ بلکه توسط دستگاه های مکانیزه صورت می گیرد.
در مرحله بعد مواد آماده شده درون قالب های برش یافته ریخته می شود. این قالب ها برای هر نوع کاشی متفاوت است. برای مثال کاشی های بین کابینتی لوزی شکل کوچک قالبی متفاوت از کاشی مسجدی مربعی دارند.پیش از آنکه کاشی های آماده شده از کوره گذر کنند، باید خشک شوند تا دچار ترک خوردگی نشوند. این خشک کردن در کارگاه های امروزی بدون نیاز به نور خورشید انجام می شود.
مرحله بعد شامل کوره پخت کاشی هاست. قالب های کاشی کنار هم درون کوره های تونلی یا رولری زیر یک دمای کنترل شده رد می شوند. لعاب کاری و تزئین کاشی در مرحله بعد انجام می شود.ترکیب زیبایی با یک عنصر پوششی ساختمان یا نمای خانه، در این مرحله شکل می گیرد. جایی که طرح های جذاب فیروزه ای بر روی یک لوح بی جان، تصویری زنده می سازند.
خرید کاشی مستقیم از کارگاه
یکی از بهترین گزینه های خرید کاشی، خرید مستقیم از کارگاه کاشی سازی است. کارخانه ها با حذف واسطه، کاشی را مستقیم به دست خریدار تحویل می دهند.پس قیمت خرید کاشی از کارگاه بسیار به صرفه تر است. تنوع رنگ و نوع کاشی ها در خرید مستقیم از کارگاه گسترده تر است. یک کارگاه تمامی محصولات خود را در اختیار مشتری می گذارد تا نیاز خود را انتخاب کند.
با خرید مستقیم، از کیفیت نیز اطمینان خواهید داشت. کارگاه هایی که پروژه های زیاد و معروفی با کاشی های تولیدی آنها اجرا شده است؛ ثابت شده هستند.امکان سفارش اختصاصی یکی از مهمترین ویژگی های کارگاه های کاشی سازی است. در صورت امکان تولید یک نوع کاشی، مشتری نیاز خود را در قالب نگاره و ابعاد مطرح می کند. کارگاه نیز متناسب با نیاز مشتریان کاشی مورد نظر آنها را تولید می کند.
آینده کارگاه های کاشی سازی
صنعت و هنر تلفیقی کاشی سازی، همواره مورد توجه علاقه مندان بسیاری بوده است که امروزه آنرا به شکل استفاده در معماری ایرانی می بینیم. در ادامه نیز این مسیر ادامه خواهد داشت و کارگاه های کاشی سازی با تکنولوژی قوی تری به سمت ساخت کاشی های سنتی می روند.
همچنین با شکاف بین معماری مدرن و سنتی، گرایش ها به سمت معماری سنتی ایرانی اسلامی بیشتر خواهد شد. سفارشات ساخت کاشی های مختلف نیز بیشتر و بیشتر خواهد شد تا بازگشتی به معماری برتر ایرانی داشته باشیم.
سوالات متداول
1. کاشی دست ساز چه تفاوتی با کاشی صنعتی دارد؟
کاشی دست ساز بصورت سنتی و توسط هنرمندان با دست ساخته می شود. قیمت و ارزش بیشتری دارد اما صرفه اقتصادی ندارد. کاشی صنعتی برای پروژه های بزرگ به صرفه بوده و در کارگاه های امروزی ساخت کاشی تولید می شود.
2. کارگاه کاشی سازی چه مکانی است؟
کارگاه کاشی سازی مکانی است که در آن خاک و مواد معدنی ساده با هنر و تکنولوژی به کاشی‌های زیبا و کاربردی تبدیل می‌شوند. این کارگاه‌ها می‌توانند سنتی باشند که در آن بیشتر کارها با دست و روش‌های قدیمی انجام می‌شود، یا مدرن که با دستگاه‌های پیشرفته تولید انبوه صورت می‌گیرد.
3. کارگاه ساخت کاشی هیربدنگاره چه ویژگی خاصی دارد؟
هدف این کارگاه، تنها تولید کاشی های ساده نیست. کاشی هایی که از دل تاریخ بیرون آمده اند و تصویرساز چندین قرن پیش هستند. هرکدام یک طرح خاص دارند و رنگ و لعاب بی نظیری برای اهل آشنای هنر یا عموم مردم دارند.
4. کارگاه ساخت کاشی محدود به ایران است؟
آوازه کاشی سازی ایرانیان به گوش جهان رسیده است. بسیاری از کشورهای مسلمان و مسیحی، در سالهای گذشته استقبال زیادی از کاشی های ایرانی کرده اند. بطوری که بدنبال ساخت کارگاه در پایتخت های خود هستند. اما صادرات این محصول از پایتخت کاشی ایران یعنی مشهد، همچنان ادامه دارد.